Tabakowska E., Polonistyka, Językoznawstwo, Teoria języka
[ Pobierz całość w formacie PDF ]Kognitywne podstawy j�zyka i j�zykoznawstwaREDAKCJAEl�bieta TabakowskaKrak�wTytu� orygina�uCognitive. Exploration of Language and LinguisticsEuroPillProject(Socrates for Youth, Montoyerstraat 70, B-1040 Brussels,Contract no. 34969)Ksi��ka dotowana przez Ministerstwo Edukacji Narodowej� Copyright for the Polish edition by Towarzystwo Autor�w i Wydawc�w Prac Naukowych UNIYERSITAS, Krak�w 2001� Copyright for the Polish translation by Towarzystwo Autor�w i Wydawc�w Prac Naukowych UNIYVERSITAS, Krak�w 2001ISBN 83-7052-635-7 TAiWPN UNIYERSITASProjekt ok�adki Ewa GraySPIS TRE�CI 1Przedmowa .............................. 11: Rozdzia� 1: Kognitywne podstawy j�zyka: j�zyk i my�l .... 151.1. Wprowadzenie: systemy znak�w ................ 161.2. Zasady strukturyzacji w j�zyku ................. 201.2.1. Zasada indeksowo�ci w j�zyku ............. 201.2.2. Zasada ikoniczno�ci w j�zyku . ............. 241.2.3. Zasada symboliczno�ci w j�zyku ............ 301.3. Kategorie j�zykowe a kategorie poj�ciowe ........... 321.3.1. Kategorie poj�ciowe ................... 321.3.2. Kategorie leksykalne .................. 361.3.3. Kategorie gramatyczne ................. 381.4. Podsumowanie .......................... 401.5. Zalecana lektura ......................... 421.6. �wiczenia i zadania ....................... 42: Rozdzia� 2: Co zawieraj� s�owa: leksyko�ogia .......... 45'2.1. Wprowadzenie: s�owa, znaczenia i poj�cia ........... 452.2. Od s��w do znacze�: semazjologia ............... 482.2.1. Wyrazisto��: prototypowe znaczenia s��w i prototypowe desygnaty ...................... 512.2.2. Relacje mi�dzy znaczeniami wyraz�w: sieci radialne . 532.2.3. Nieostro�� kategorii poj�ciowych i znacze� wyraz�w . 572.3. Od poj�� do s��w: onomazjologia ................ 592.3.1. Wyrazisto�� w obr�bie domeny poj�ciowej: terminy poziomu podstawowego .................. 602.3.2. Po��czenia w obr�bie domen poj�ciowych ....... 632.3.2.1. Taksonomie hierarchiczne .......... 632.3.2.2. Metafora i metonimia ............. 642.3.3. Nieostro�� w domenach poj�ciowych: problemy taksonomiczne ......................... 662.4. Wnioski: wsp�zale�no�ci mi�dzy semazjologia i onomazjologia 682.5. Podsumowanie .......................... 69Spis tre�ciSpis tre�ci2.6. Zalecana lektura . .2.7. �wiczenia i zadaniaRozdzia� 3: Wewn�trzna struktura wyrazu: morfologia . . .3.1. Wprowadzenie: jednostki analizy morfologicznej ......3.1.1. Morfemy g��wne i afiksy ...............3.1.2. S�owotw�rstwo a nadawanie nazw ..........3.2. Kompozycja ..........................3.2.1. Struktura wyraz�w z�o�onych ............3.2.2. Por�wnanie z�o�e� i konstrukcji sk�adniowych . . .3.2.3. Rola z�o�e� i zestawie� w procesie nazywania rzeczy3.3. Derywacja ...........................3.3.1. Morfemy s�owotw�rcze i morfemy fleksyjne .....3.3.2. Sk�d si� bior� afiksy? Gramatykalizacja ......3.3.3. Znaczenie i produktywno�� afiks�w .........3.3.4. Rodzaje afiks�w ....................3.4. R�norodno�� proces�w s�owotw�rczych ...........3.5. Fleksja .............................3.6. Wnioski: morfologia, leksykologia i sk�adnia .........3.7. Podsumowanie .........................3.8. Zalecana lektura ........................3.9. �wiczenia i zadania ......................Rozdzia� 4: ��czenie tre�ci informacyjnych: sk�adnia ....4.1. Wprowadzenie: sk�adnia i gramatyka ............4.2. Schematy zdarze� i semantyczne role ich uczestnik�w . . .4.2.1. Schemat �bycie" ....................4.2.2. Schemat �wydarzenie" ................4.2.3. Schemat �dzia�anie" ..................4.2.4. Schemat �doznawanie" ................4.2.5. Schemat �posiadanie" .................4.2.6. Schemat �przemieszczanie" ..............4.2.7. Schemat �przekazywanie" ..............4.3. Hierarchiczna i linearna struktura zdania ..........4.3.1. Hierarchiczny porz�dek sk�adnik�w zdania .....4.3.2. Podstawowe schematy zdaniowe ...........4.4. Osadzanie zdarze� w kontek�cie pragmatycznym: elementy kotwicz�ce w zdaniu ......................71 �71 1757576808484864.5.884.6.894.7.89Roz915.1.9195975.2.1011051065.3.1081081111125.4.1141161171185.5.1191201221245.6.125126129 1 s.74.4.1. Funkcja komunikacyjna: powiadamianie, pytanie, rozkazywanie ........................4.4.2. Stosunek m�wi�cego do komunikatu j�zykowego: mo-dalno�� ..........................4.4.3. Czas aktu mownego: kategoria czasu gramatycznego .4.4.4. Relacje mi�dzy zdarzeniami: aspekt dokonany ....4.4.5. Przebieg zdarzenia: aspekt niedokonany .......4.4.6. Kotwiczenie zdarze�: synteza .............Podsumowanie ..........................Zalecana lektura .........................�wiczenia i zadania .......................Rozdzia� 5: D�wi�ki j�zyka: fonetyka i fonologia ........Wprowadzenie: fonetyka i fonologia ..............5.1.1. Pisownia a wymowa ...................5.1.2. Symbole fonetyczne ...................Jak powstaj� d�wi�ki mowy ...................5.2.1. Fonacja ..........................5.2.2. Artykulacja .......................Sp�g�oski ............................5.3.1. Miejsca artykulacji ...................5.3.2. Spos�b artykulacji ....................5.3.3. Artykulacje dodatkowe .................Samog�oski ............................5.4.1. Samog�oski podstawowe ................5.4.2. Samog�oski polskie ...................5.4.3. Dyftongi j�zyka polskiego ................Fonemy i allofony; transkrypcja fonemiczna ..........5.5.1. Definicje .........................5.5.2. Wariancja fakultatywna i dystrybucja komplementarna5.5.3. Zasady transkrypcji ...................Wi�ksze jednostki fonologiczne .................5.6.1. Sylaba ..........................5.6.2. Akcent, ton, intonacja ..................D�wi�ki w kontek�cie ......................5.7.1. Epenteza .........................5.7.2. Elizja ...........................134135136137138139140143143147148149150150151153154154155156157158159160161161162163165165166167168168mi*'Spis tre�ci � spis tre�ci5.8.5.9.5.7.3. Asymilacja ......5.7.4. Redukcja samog�osek5.7.5. Procesy z�o�one . . . Podsumowanie ........Zalecana lektura .......5.10. �wiczenia i zadaniaRozdzia� 6: J�zyk, kultura i znaczenie: semantyka mi�dzykul-turowa ..................-.�������������6.1. Wprowadzenie: relatywizm j�zykowy a uniwersalizm . ....6.1.1. Relatywizm j�zykowy i kulturowy ...........6.1.2. Elementarne jednostki semantyczne jako klucz do por�wna� mi�dzykulturowych ..............6.2. Wyrazy uwarunkowane kulturowo ...............6.3. Kulturowe uwarunkowania w gramatyce ...........6.4. Skrypty kulturowe ........................6.5. Wnioski: j�zyk, kultura i my�l .................6.6. Podsumowanie ...................�������6.7. Zalecana lektura .........................6.8. �wiczenia i zadania .......................Rozdzia� 7: Dzia�anie za pomoc� s��w: pragmatyka ......7.1. Wprowadzenie: co to jest pragmatyka? .............7.1.1. Intencja komunikacyjna i akty mowy .........7.1.2. Kognitywna klasyfikacja akt�w mowy .........7.2. Konstytutywne akty mowy a warunki fortunno�ci ......7.2.1. Podkategorie konstytutywnych akt�w mowy .....7.2.2. Warunki fortunno�ci ..................7.3. Informatywne akty mowy a zasada kooperacji.........7.3.1. Presupozycje konwersacyjne i konwencjonalne ....7.3.2. Zasada kooperacji i maksymy konwersacyjne .....7.3.3. Implikatury konwersacyjne i konwencjonalne ....7.4. Obligatywne akty mowy a zasada grzeczno�ci .........7.4.1. R�nica pomi�dzy pytaniami, kt�re s� zadawane w celu uzyskania informacji a dyrektywnymi aktami mowy7.4.2. Grzeczno��: uznanie autonomii rozm�wcy .......7.5. Wnioski: zale�no�ci pomi�dzy struktur� zdania i typem aktu mowy .......................-�������168170170171172172]i ij175 j175 j176 j181] 185] 189 1931971982002002031204204207 j211J211J215J217121712191223122622"3 2282337.6. Podsumowanie . . .7.7. Zalecana lektura . .7.8. �wiczenia i zadaniaRozdzia� 8: Struktura wypowiedzi: lingwistyka tekstu ....8.1. Wprowadzenie: komunikacja, tekst i lingwistyka tekstu . . .8.2. Funkcja przedstawieniowa tekstu ...............8.3. Sp�jno�� w�a�ciwa (koherencja) a sp�jno�� formalna (kohezja)8.4. Sp�jno�� referencyjna ......................8.5. Sp�jno�� relacyjna ........................8.6. Przegl�d relacji koherencji ...................8.7. Podsumowanie ..........................8.8. Zalecana lektura .........................8.9. �wiczenia i zadania .......................9.2.9.3.Rozdzia� 9: J�zyk w czasie: j�zykoznawstwo historyczne .9.1. Wprowadzenie: zmiana j�zykowa a zr�nicowanie j�zyka Metody stosowane w j�zykoznawstwie historycznym . . , Typologia zmian j�zykowych ...............9.3.1. Zmiany wewn�trz sieci radialnej ..........9.3.2. Zmiany z przesuni�ciem do innej sieci radialnej ,9.33. Zmiany w schematach ...............9.3.4. Zmiana analogiczna .................Przyczyny i przewidywalno�� zmiany ...........Podsumowanie .......................Zalecana lektura .......................�wiczenia i zadania .....................9.4.9.5.9.6.9.7.Rozdzia� 10: Por�wnywanie... [ Pobierz całość w formacie PDF ]