TW.RCZE.METODY.PRACY.Z.DZIE.MI, EDUKACJA, terapia, METODY, metody pracy
[ Pobierz całość w formacie PDF ]TWÓRCZE METODY PRACY Z DZIEĆMI
Żyjemy w XXI wieku. Jest to szczególny okres dla nas wszystkich. Niemal na
każdej płaszczyźnie życia zachodzą liczne zmiany. Wiele instytucji ulega
restrukturyzacji, modernizacji, prywatyzacji.....
Te zjawiska widoczne są również w środowisku szkolnym. Zmienia się bowiem
program nauczania, treści kształcenia....
Nie wystarczające okazują się również metody pracy z dziećmi stosowane do
tej pory , które nie rozwijają twórczej inwencji dziecka, a wręcz przeciwnie -
ograniczają ją.
Współczesność wymaga od nas elastyczności myślenia. Konieczne jest
odkrywanie i rozwijanie zdolności poznawczych możliwych dzięki procesom
emocjonalnym i intuicyjnym.
Wielu nauczycieli i wychowawców usiłuje wprowadzić do swojej działalności
element twórczych poszukiwań, opierając się głównie na pedagogiach m.in.
M. Montessori, C. Freineta, R. Steinera, których celem było skoncentrowanie
zasad doboru metod, treści kształcenia i wychowania wokół dziecka, jego
właściwości, potrzeb, zainteresowań i spontanicznej aktywności.
W kształtowaniu aktywnej postawy dziecka wobec otaczającej rzeczywistości
ważne jest, aby otrzymywało ono takie zadania - problemy, których
rozwiązanie umożliwi mu zastosowanie posiadanej wiedzy i umiejętności oraz
wywoła zmiany w strukturze wiedzy, wzbogacając ją o nowy element. W
sytuacjach problemowych dzieci zachowują się różnie. Bywa, że chętniej
podejmują działania, w których wyraźnie został określony rodzaj, sposób,
środki, bądź wynik działania. W sytuacjach, w których liczy się inwencja
dziecka, możliwość dochodzenia do wyniku różnymi drogami, osiągania
wyników jakościowo różnych, dzieci nie zawsze chcą i potrafią zorganizować
swoją działalność. Egzemplifikacją tej tezy może być sytuacja, w której
dzieciom dostarcza się ograniczoną liczbę instrumentów z zestawu
perkusyjnego. Na instrumentach zazwyczaj chcą grać wszystkie dzieci.
Poznanie przedmiotów, które są źródłem różnych dźwięków, sprzyja
rozbudzaniu pomysłowości, samodzielności myślenia i działania oraz kształtuje
umiejętność radzenia sobie w tego typu sytuacjach.
Dzieci rodzą się z olbrzymim potencjałem twórczym, oczekującym na
spełnienie. Często jest tak, że to dorośli uczą dzieci nadmiernej ostrożności,
kompromisu, uległości, wzorowania się na przyjętych schematach,
ograniczając przez to ich rozwój twórczy.
Tymczasem postawa twórcza ma charakter powszechny. Pobudzanie tej
dyspozycji jest sprawą wychowania. Trzeba poznać czynniki sprzyjające
postawie twórczej i określić warunki, w jakich te czynniki mogą być ujawnione
i rozwinięte u dziecka, wyposażyć nauczycieli we wszystkie rodzaje narzędzi
autentycznej pedagogiki twórczej ekspresji. Jest to jedyna droga, aby
przygotować dziecko do życia w świecie postępu, rozwoju nauki i techniki, w
świecie nieustannych zmian.
M E T O D Y I S T R A T E G I E R O Z W I J A N I A T WÓR C Z E J P O S T A W Y
D Z I E C I W W I E K U P R Z E D S Z K O L N Y M I W C Z E S N O S Z K O L N Y M
TECHNIKI PARATEATRALNE
Przykłady zabaw rozwijających ekspresję twórczą, a jednocześnie
uruchamiających myślenie i wyobraźnię:
- wprawki pantomimiczne - dzieci przedstawiają w parach lub samodzielnie
różne sytuacje z życia np. chodzenie po lodzie, ubieranie się, chodzenie po
polu minowym, przechodzenie po linie, wspinanie się na skałę.
- pomnik grupy - jedna osoba wchodzi do koła i przyjmuje charakterystyczną
pozę. Grupa nadaje tytuł tej rzeźbie. Następna osoba dołącza do tej, która
stoi na środku i dodaje swoją pozę do pierwotnej rzeźby. Grupa nadaje nowy
tytuł. Ćwiczenie kontynuuje się tak długo, dopóki nie powstanie pomnik całej
grupy.
- Maszyny - jeden z uczestników zabawy wychodzi na środek i zaczyna
poruszać się jak maszyna. Kolejne dzieci dołączają do niego i ulepszają
maszynę. Cała grupa stanowi jedną maszynę. Można też utworzyć mniejsze
mechanizmy złożone z małych grupek.
- Technika zmiany ról - np. dziecku z objawami lęku w interakcjach
społecznych organizujemy zabawę, w której ono będzie grało rolę
nauczyciela, a nauczyciel przyjmuje na siebie rolę dziecka.
- Drama - zaangażowanie się w fikcyjną sytuację, "wczucie się" w postać,
bycie nią i działanie jak ona. W dramie każdy odnosi sukces, nie jest to teatr,
więc nie ma tu ról źle zagranych.
- Teatr palcowy - teatr, w którym dziecko samodzielnie na palcach swojej ręki
rysuje główki różnych postaci, przedstawia różne sytuacje np. z domu, z bajek,
z podwórka lub wymyślone opowiadania.
- Teatrzyk wyboru - nauczyciel z dziećmi wybierają temat, wybierają jedno
dziecko, które samo wybiera sobie współ aktorów i przydziela im role.
EKSPRESJA SŁOWNA MÓWIONA
Propozycje zabaw:
- czytanie bajek i baśni, przedstawianie niektórych scen za pomocą krótkich,
swobodnych inspiracji
- przedstawianie wymyślonych scen z użyciem marionetek, kukiełek, zabawek
- gra w dziennik telewizyjny
- gry mimiczne /koledzy grają jakąś scenkę, inni opisują, interpretują,
oceniają/
- nagrywanie na magnetofon wyuczonych piosenek, powiedzonek
- technika "burzy mózgów" J. Osborne - wytworzenie w krótkim czasie jak
największej ilości pomysłów na dany temat
EKSPRESJA SŁOWNA PISANA
- technika swobodnych tekstów /w szkole/ - pisanie opowiadań, bajek, baśni,
humorystycznych tekstów, dziecięcej poezji, korespondencji, układanie
dialogów
- wpisy dzieci do kroniki grupowej, klasowej
- tworzenie łamigłówek, rebusów, rozwiązywanie anagramów
- ukrywanki, czyli zdania, w których dziecko odnajduje nowe wyrazy,
grupowanie wyrazów pokrewnych, dobieranie synonimów
TWÓRCZA EKSPRESJA W PLASTYCE
Ciekawą metodą jest wiązanie sztuk plastycznych z ekspresją ciała, z muzyką i
słowem. Ważne jest wykorzystywanie różnorodnych sposobów działania
plastycznego dziecka:
- zachęcanie do zbierania ilustracji, reprodukcji o określonej tematyce
- prezentowanie i przedstawianie reprodukcji zgodnie z własnym gustem
- fotografowanie
- zwiedzanie muzeów
- poznawanie sztuki filmowej.
Korzystna jest jak największa różnorodność materiałów i jak najmniej banalne
sposo Polega na tym, że nauczyciel przez odpowiedni dobór tematu
wymyślonego przez siebie opowiadania, działa na wyobraźnię dziecka,
skłaniając je do odtworzenia ruchem treści opowiadania, przedstawiania
różnych sytuacji.
Metoda ruchu rozwijającego W. Sherborne
Metoda ta prezentuje ruch rozwijający jako metodę pracy z dziećmi
nadpobudliwymi, agresywnymi, lękliwymi oraz w przypadkach głębszych
zaburzeń rozwojowych.
Metoda gimnastyki twórczej /ekspresyjnej/ R. Labana
Metoda ta nazywana jest metoda improwizacji ruchowej. Ważną rolę
odgrywać tu będzie inwencja twórcza ćwiczących, ich pomysłowość,
fantazja, doświadczenie ruchowe. W metodzie tej posługujemy się różnymi
formami ruchu, tj.: odkrywanie, naśladowanie, inscenizacja, pantomima itp.
Praca szkolna K. Orffa
Twórca tej metody wyszedł z założenia, iż ćwiczenie gimnastyczne należy
rozwijać w ścisłej korelacji z kulturą rytmiczno - muzyczną oraz kulturą słowa.
Głównym celem i zadaniem tej metody jest wyzwolenie u dzieci tendencji do
samoekspresji i rozwijania inwencji twórczej.
Gimnastyka rytmiczna A i M. Kniessów
W metodzie tej eksponuje się naturalne formy ruchowe, z wyłączeniem baletu
i technik sportowych. Główny tok zajęć polega na naśladownictwie ruchu
prowadzącego, który nie tylko demonstruje ruch, ale jest również
współćwiczącym, jest osobą wiodącą, ale pozostawia grupie wiele swobody.
TECHNIKI RELAKSACYJNE
Technika relaksacji według Jacobsona
Technika ta polega na przeplataniu dwóch stanów: napinania i rozluźniania
mięśni w czasie zabawy.
Technika relaksacji według Wintreberta
Metode tę proponujemy wykorzystać podczas współpracy z rodzicami, gdyż
by posługiwania się nimi /metoda malowanie dziesięcioma palcami,
szmatką, watką, patykiem/.
TWÓRCZE METODY AKTYWNOŚCI RUCHOWEJ I TAŃCA
Metoda opowieści ruchowej J.C. Thulin
główną rolę odgrywa tu relaksator /nauczyciel lub rodzic/ nawiązujący
bezpośredni kontakt z dzieckiem. Relaksator sam wykonuje ruchy u dziecka.
Zawsze wykonuje się ruchy prawej strony, potem lewej strony ciała.
Relaksacja oparta na treningu autogennym według A. Polender
[ Pobierz całość w formacie PDF ]