Transport Kontenerów na ODW, Downloads, INŻYNIER, INŻYNIER
[ Pobierz całość w formacie PDF ]//-->PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJz. 73Transport2010Jan Kulczyk, Emilia SkupieńZakład Modelowania Maszyn i Urządzeń Hydraulicznych oraz StatkówŚródlądowych,Politechnika WrocławskaTRANSPORT KONTENEROWY NA ODRZAŃSKIEJDRODZE WODNEJRękopis dostarczono, październik 2010Streszczenie:W artykule omówiono znaczenieżeglugi śródlądowejw transporcie konteneróww państwach Europy zachodniej. Udział tej gałęzi transportu jest szczególnie znaczący w korytarzutransportowym Renu. Wnika to z dużego udziału transportu kontenerowego w całości pracyprzewozowej na tym obszarze.Transport kontenerowy w Polsce odbiega znacząco przewozów w krajach starej UE. W Polscetransportśródlądowyw zasadzie nie uczestniczy w transporcie kontenerów. Przeanalizowanouwarunkowania Odry i kosztyśródlądowegotransportu kontenerów i wykazano,żemoże on stać siękonkurencyjny w stosunku do transportu kolejowego w korytarzu transportowym Odry, mimoistniejących ograniczeń na tej drodze wodnej.Słowa kluczowe:Odrzańska Droga Wodna, transportśródlądowy,transport kontenerowy1. WPROWADZENIEObok transportu drogowego i kolejowego, transportśródlądowyjedną z gałęzitransportu, który odgrywa istotną rolę w realizacji zadań transportowych kraju i regionu.Z uwagi na swoje powszechnie znane zalety, jest on preferowany w strategiach rozwojutransportu. Dotyczy to szczególnie państw UE. Przykładem tego jest Biała Księga, a takżepóźniejsze dokumenty UE (NAIADES –Navigation And InlandWaterwayActionandDevelopmentinEurope).Historycznie, transportśródlądowyuważany był za system szczególnie korzystnyw transporcieładunkówmasowych. Dla przykładu: w strukturze transportu na Reniew dalszym ciągu dominująładunkimasowe. Ponad 50%ładunkówto kruszywa i materiałybudowlane, węgiel oraz ropa naftowa i produkty przerobu ropy. Rozwój nowychenergooszczędnych gałęzi przemysłu, ograniczył zapotrzebowanie na transportładunkówmasowych. Można założyć,żeudział tychładunkówustabilizował się i nie będziewykazywał tendencji wzrostowej. Natomiast od wielu lat w całości pracy przewozowejwzrasta udział transportu towarów przetworzonych. Ten rodzajładunkówcharakteryzuje62Jan Kulczyk, Emilia Skupieńsię tym,żekorzystnie jest go transportować w zintegrowanych jednostkachładunkowych.Najbardziej rozpowszechnioną naświeciejednostką jest kontener. Transport kontenerowyto podstawa transportu intermodalnego. Jest to wynikiem dominacji transportu morskiegow całości transportu kontenerowego. Obecnie na wielu istotnych szlakach transportumorskiego, przewóz drobnicy odbywa się prawie w całości w kontenerach.W 2008 roku europejskie porty między Le Havre, a Hamburgiem przeładowały 509 mlntonładunkówdrobnicowych, z tego 410 mln ton w kontenerach. Stanowi to 81%całkowitej masyładunkówdrobnicowych. W roku 2007 udział ten wynosił 79% [9].W portach ARA udział ten zawiera się w granicach 81 do 85%. W porcie Hamburg 97%ładunkówdrobnicowych przeładowano w kontenerach. W roku 2007 przeładowano tamo 11,6% kontenerów więcej niż w roku 2006. W roku 2008 w Hamburgu przeładowano9,737 mln szt. kontenerów w przeliczeniu na jednostki TEU. Był to spadek o ok. 1,5%w stosunku do roku 2007. W roku 2009 w stosunku do roku poprzedniego nastąpił dalszyspadek o 28% [14]. Obserwuje się natomiast stabilizację, jeśli chodzi o przeładunkiw systemie RO-RO.Transport kontenerów pośródlądziuwymaga zanurzenia większego, niż umożliwia tozapewniana na Odrzańskiej Drodze Wodnej głębokość tranzytowa. Ponadto problemem sąstosunkowo niewielkie wartości prześwitów pod mostami. Są to przyczyny pomijalniemałego udziału transportuśródlądowegow przewozie kontenerów w Polsce. Stanowią oneutrudnienie, ale nie dyskwalifikujążeglugi śródlądowejz przewozu kontenerów.2. TRANSPORT KONTENEROWY NA DROGACHWODNYCH UEGłównym obszarem Unii Europejskiej, na którym koncentruje się transport kontenerówdrogą wodną są niemieckie drogi wodne. W przeliczeniu na jednostki TEU,w roku 2006 po niemieckich drogach wodnych przewieziono 2,08 mln kontenerów. Był tospadek w stosunku do roku 2005 o 1,4% . W roku 2007 przewieziono 2,13 mln, a w 2008roku 2,05 mln sztuk kontenerów [3]. Spadek w roku 2008 jest wynikiem kryzysuw gospodarceświatowej.Główny kierunek transportu kontenerów to korytarz reński(ok. 85% całości transportu na drogach wodnych Niemiec). Na Renie eksploatowane sązestawy mogące jednorazowo przewieźć ok. 450 samochodów osobowych. Drugimznaczącym kierunkiem rozwoju transportu samochodów jest Dunaj i kanał Ren-Men-Dunaj (R-M-D). W największym porcie Europy Rotterdamie udziałżeglugi śródlądowejw dowozie i odbiorze kontenerów od wielu lat wynosi nieco powyżej 30%. Daje to naogólną liczbę kontenerów 6,494 mln (10,783 mln jednostek TEU) 1,413 mln sztukkontenerów różnych wielkości [16].Federalny Urząd Statystyczny przeprowadził w czerwcu 2009 roku analizę sytuacjitransportu kombinowanego, realizowanego przez wszystkich operatorów w Niemczechw 2007 r. Dotychczas w sprawozdaniach dotyczących przewozów kombinowanych rzadkouwzględniana byłażegluga śródlądowa.Rok 2007 dla kolei zamknął się udziałem napoziomie 19,4 %. Wskaźnik udziałużeglugi śródlądowejw transporcie kontenerowymŚródlądowytransport kontenerów – uwarunkowania Odrzańskiej Drogi Wodnej63wynosi 8,1 %, co odpowiada przewozom 20,1 mln t. Ponad 50 % tej masy towarowejprzypada na eksport, 27 % na import, zaś na tranzyt prawie 12 %. W transporciewewnętrznym przewieziono 8,5 % przesyłek kontenerowych. Poziom skonteneryzowaniaprzesyłek wżegludze śródlądowejocenia się na 17,8 % w eksporcie, 5,1 % w imporciei zaledwie 2,9 % w transporcie wewnętrznym. Ponad 92 % rzecznych transportówkontenerowych odbywa się Renem. Największa koncentracja przewozów ma miejsce natrasach do Antwerpii i Rotterdamu. Z niemieckich portówśródlądowychnajintensywniejwykorzystywane są Duisburg, Ludwigshafen i Mannheim [1].Porty rzeczne w państwach Europy Zachodniej stanowią podstawową sieć terminalikontenerowych. Są to z zasady terminale umożliwiające transport kontenerów transportemśródlądowym,drogowym i kolejowym. W sumie w Niemczech, Belgii, Holandii, Francji,Austrii i Szwajcarii czynnych jest 55 terminali kontenerowych. Na rys. 2.1. przedstawionoliczbę przeładowywanych kontenerów w tych terminalach. Podano tam również liczbękontenerów dostarczanych i odbieranych drogą wodną.Przeładunki kontenerów w terminalachśródlądowychUE800070006000TEU [tys. szt.]5000400030002000100020002005Lata20081998,1391206,88TEU statek3039,0092026,588TEU całość5276,6337589,086 Rys. 2.1. Wielkości przeładunków kontenerów w terminalachśródlądowychPomimo wzrostu liczby kontenerów przeładowanych w roku 2008 w stosunku do roku2000, obserwuje się stagnację w ilości kontenerów obsługiwanych przez transportśródlądowy.Prócz kryzysu, czynnikiem istotnym jest niedostateczne przystosowanieportów rzecznych do przeładunku kontenerów na statki [3].Rysunek 2.2. przedstawia ilość kontenerów przewiezionych na Renie w latach1977-2009. Obserwuje się wyraźny spadek liczby kontenerów transportowanych na Reniepocząwszy od roku 2008. Spadek jest wynikiem kryzysu gospodarczego. Dla tego okresunotowany jest znaczący spadek przeładunku kontenerów w portach morskich.64Transport kontenerowy na Odrzańskiej Drodze WodnejT rans port kontenerów na R enie w jednos tkac h T E U200017501500tys . T E U125010007505002501975198019851990L a ta1995200020052010Rys. 2.2. Transport kontenerów na RenieW szeregu istniejących i eksploatowanych terminalach prowadzone są pracemodernizacyjne, zwiększające możliwości przeładunkowe i składowania kontenerów[7],[8]. Można tu wymienić terminale w takich miejscowościach jak: Norymbergia,Hannower, Braunschweig, Paryż, Lyon, Stuttgart, Mainz, Works [11],[12],[13]. Większośćeuropejskich terminali kontenerowych wchodzi w skład lub graniczą bezpośrednioz obszarami intensywności gospodarczej. Posiadają rezerwy terenu na dalszy rozwój. Dążysię dościsłegopowiązania terminali rzecznych z siecią dróg kolejowych i drogowych.Zapewnia to w pełni intermodalny system zarządzania i przepływu kontenerów.3. TRANSPORT KONTENERÓW W POLSCEObroty handlu zagranicznego są głównym stymulatorem dla transportu kontenerowegow Polsce. Szczególniełatwomożna to zauważyć w transporcie kolejowym i morskim.Pomijając transport morski, w Polsce udział transportu kontenerowego w ogóleprzewiezionychładunkówodbiega znacznie od udziału tego transportu w pozostałychkrajach UE, gdzie zawiera się on w granicach od 10-20%. W Polsce udziały transportukolejowego i drogowego nie przekraczają 2%, a udział transportuśródlądowegojestpomijalny.Rysunek 3.1. przedstawia udział transportu kontenerowego w relacjachmiędzynarodowych w całości transportu kontenerowego w Polsce. Wynika z niego,żekontenery przewożone przez kolej i statki morskie niemal w 100% obsługują handelzagraniczny. Gałęzie te nie są prawie wcale wykorzystywane do przewozu kontenerówwewnątrz kraju. Udział transportuśródlądowegojest tu zupełnie pomijalny.Śródlądowytransport kontenerów – uwarunkowania Odrzańskiej Drogi Wodnej65Transport kontenerowy międzynarodowy w całości transportukontenerowego w Polsce120100udział [%]8060402020062007Lata20086,137,97,5592,598,781,3498,783,09kolejdrogamorze100Rys. 3.1. Udział transportu kontenerowego międzynarodowego w całości transportukontenerowego w PolsceNa rys. 3.2. przedstawiono udziały transportu kontenerowego: kolejowego, drogowego imorskiego w całości przeładowanychładunków.Stosunkowo niski udział transportumorskiego w transporcie kontenerowym wynika z udziału przeładunków drobnicy wkontenerach. Jak już wspomniano w przypadku portu Hamburg udział ten wynosi ponad97%, a portów ARA ponad 85%. Na rys. 3.3. przedstawiono udziały przeładunku drobnicyw kontenerach w portach polskich i oddzielnie dla zespołu portowego Szczecin-Świnoujście. [ Pobierz całość w formacie PDF ]