TV dęczyciel, Schematy elektroniczne cz.1
[ Pobierz całość w formacie PDF ]+
TV
Dręczyciel
2496
Do czego to służy?
Układ, którego budowę chciałbym zapropo−
nować Czytelnikom Elektroniki dla Wszyst−
kich jest kontynuacją cyklu projektów urzą−
dzeń elektronicznych, które zawsze zyskiwa−
ły Wasze uznanie. Jego głównym, ale nie je−
dynym przeznaczeniem jest robienie bliźnim
dowcipów. Mam nadzieję, że jak zwykle za−
chowacie pewien umiar w Waszej perfidnej
działalności i dowcipy będziecie robić wy−
łącznie ludziom obdarzonym poczuciem hu−
moru. Mam także nadzieję, że tym razem
nikt nie będzie żądał interwencji Rzecznika
Praw Obywatelskich, który miałby bronić
zdrowia i życia prześladowanych przez elek−
tronicznych dręczycieli obywateli III Rze−
czypospolitej!
Funkcją, jaką nasz układ będzie wykony−
wać, jest zakłócanie transmisji danych wyko−
nywanej na podczerwieni i tym samym blo−
kowanie pracy pilotów od sprzętu RTV, bez
znaczenia, czy będą to urządzenia pracujące
w kodzie RC5, czy też sprzęt produkcji dale−
kowschodniej, wykorzystujący zwykle kod
SONY. Układ działa całkowicie automatycz−
nie, wykrywając wiązkę podczerwieni emito−
waną przez pilota i natychmiast generując
własną, skutecznie deformując transmitowa−
ny sygnał i zmieniając kod RC5 lub SONY
w całkowicie nieczytelny bełkot.
W jaki sposób będziemy wykorzystywać
najnowszego dręczyciela? Jak zwykle roz−
poczniemy naszą działalność od znalezienia
ofiary, najlepiej wybranej spośród naszych
rówieśników, także zajmujących się elektro−
niką. Jeszcze raz apeluję o wybieranie ofiar,
których ogromne poczucie humoru zostało
już wielokrotnie sprawdzone.
Początek akcji ataku na pilota od telewi−
zora naszego Kolegi będzie zawsze taki sam:
składamy skazańcowi wizytę i korzystając
z chwili jego nieuwagi dyskretnie umieszcza−
my nasz układ w starannie wybranym miej−
scu. Musi to być miejsce, z którego układ
“widzi” sygnały nadawane przez piloty uży−
wane w pomieszczeniu (również odbite od
ścian), a które także pozwala na dotarcie sy−
gnałów nadawanych przez nasz układ do
odbiorników. Dalszy bieg wypadków zależy
od tego, czy mamy zamiar tylko trochę się
zabawić, czy też kompletnie zniszczyć wy−
braną ofiarę.
W pierwszym wypadku nasza ofiara po
krótszej lub dłuższej chwili spostrzega nie−
prawidłowość, a właściwie brak działania pi−
lota od telewizora. Dobrze, jeżeli jest to oso−
ba znająca się na elektronice: niech się trochę
pomęczy, otworzy obudowę pilota, a może
nawet przyniesie jakieś przyrządy pomiaro−
we. W momencie, kiedy uznamy że nieszczę−
śnik został już wystarczająco udręczony,
wkraczamy my: wybawiciele. Odprawiamy
nad pilotem stosowne czary, a następnie dys−
kretnie wyłączamy nasze urządzenie. Wszyst−
ko wraca do normy, a my odtąd cieszymy się
sławą słusznie należącą się geniuszowi serwi−
su sprzętu RTV. Stopień zamęczenia ofiary
jest w tym wypadku niezbyt wielki i sądzę, że
jeżeli dowie się ona o spłatanym jej dowcipie,
wina zostanie nam z łatwością darowana.
Jeżeli jednak jesteśmy prawdziwymi sa−
dystami, godnymi otrzymania medalu
z podobizną Caiusa Iuliusa Caesara Caliguli, to
zaaranżujemy bieg wypadków nieco inaczej.
Po podrzuceniu koledze “upominku”, odda−
lamy się z miejsca zbrodni i pozwalamy wy−
padkom toczyć się własną drogą. Co będzie
się dalej działo, można sobie jedynie wyo−
brazić. Najprawdopodobniej nasza ofiara, po
wyczerpaniu wszystkich możliwości samo−
dzielnej naprawy sprzętu, odda go do serwi−
su, skąd po jakimś czasie wróci “naprawio−
ny”. Jednak nasz układ, wyposażony w bate−
rie o dużej pojemności i pobierający w stanie
spoczynku znikomo mały prąd, działa nadal!
Po ustawieniu odebranego z naprawy sprzę−
tu katowany nieszczęśnik stwierdzi więc, że
dalej jest niesprawny. Wypluje pewnie z sie−
bie kilka słów nienadającego się do druku
komentarza pod adresem nierzetelnych pra−
cowników serwisu i ponownie zaniesie
sprzęt do naprawy. Dalszego rozwoju wy−
padków nie ośmielam się nawet przewidy−
wać...
Nasz układ może znaleźć jeszcze jedno
zastosowanie, tym razem niemające nic
wspólnego z robieniem małpich figli. Może
skutecznie i dyskretnie blokować dostęp do
sprzętu RTV osobom, które z takich czy in−
nych przyczyn muszą być czasowo pozba−
wione możliwości oglądania nieprzeznaczo−
nych dla nich filmów i programów telewizyj−
nych. Mam tu na myśli małe dzieci, których
czas oglądania telewizji powinien być za−
wsze możliwie najkrótszy. Możemy zatem
wychodząc wieczorem z domu dyskretnie
włączyć nasz układ i mieć całkowitą pew−
ność, że nasze pociechy nie oglądają horro−
rów w kinie nocnym. Do czasu ... kiedy same
zainteresują się elektroniką i błyskawicznie
„rozpracują” nasze zabezpieczenie!
Układ najnowszego dręczyciela jest bardzo
prosty i możliwy do wykonania nawet przez
zupełnie początkujących konstruktorów.
Jak to działa?
Schemat elektryczny narzędzia tortur został
pokazany na
rysunku 1
. Ponieważ nie sądzę,
aby ktokolwiek obdarowany takim “miłym”
prezentem, zechciał go nam później zwrócić,
układ ma charakter wybitnie “jednorazowy”
i został uproszczony do granic możliwości
(ale bez przekraczania tych granic).
Zdaniem układu jest odebranie modulo−
wanej wiązki podczerwieni pochodzącej z do−
wolnego pilota służącego do obsługi sprzętu
RTV i natychmiastowa reakcja polegająca na
wysłaniu własnej wiązki podczerwieni, nie
niosącej żadnej informacji, ale za to skutecz−
nie zakłócającej działanie wszystkich odbior−
ników modulowanej podczerwieni w
pomieszczeniu. Rolę detektora modulowanej
Elektronika dla Wszystkich
51
podczerwieni o częstotliwości zbliżonej do
36kHz pełni dobrze nam znany układ typu
TFMS5360. Zawiera on w swojej strukturze
czuły odbiornik podczerwieni, układ filtrów
środkowo−przepustowych, wzmacniacz i de−
modulator. Na wyjściu układu otrzymujemy
zdemodulowany, zanegowany przebieg o po−
ziomie TTL.
Odebranie pierwszego impulsu modulo−
wanej podczerwieni powoduje powstanie
stanu niskiego na wyjściu 3 IC3, który na−
stępnie zostanie przekazany na wejście
bramki Schmitta IC2B i zanegowany przez
nią. Kondensator C1 zostaje rozładowany
za pośrednictwem diody D1 i na wyjściu
bramki IC2A pojawia się stan niski. Stan
ten, po zanegowaniu przez bramkę
IC2C, powoduje uruchomienie generatora
przebiegów prostokątnych zbudowanego
z wykorzystaniem czwartej bramki zawar−
tej w strukturze układu 4093 – IC2D. Czę−
stotliwość pracy tego generatora, określona
pojemnością kondensatora C4 i wartością
rezystancji R5 + PR1 wynosi 36kHz i mo−
że być regulowana za pomocą potencjome−
tru montażowego PR1.
Z wyjścia generatora IC2D wysterowy−
wana jest baza tranzystora T1, którego zada−
niem jest zasilanie przebiegiem prostokąt−
nym diody nadawczej IRED – D2. Emitowa−
na jest wiązka podczerwieni o częstotliwości
36kHz, która nie niosąc żadnej informacji
czytelnej dla odbiorników wbudowanych
w urządzenia RTV, skutecznie zakłóca pracę
pilotów w pomieszczeniu.
Przez cały czas pracy generatora konden−
sator C1 ładuje się za pośrednictwem rezy−
stora R3. Wartość tego rezystora i pojem−
ność kondensatora zostały dobrane tak, że
czas generacji sygnału zakłócającego wyno−
si ok. 2 s.
Układ dręczyciela powinien być zasilany
napięciem stałym o wartości 3 ... 6VDC.
Specyfika układu narzuca zasilanie bate−
ryjne, najlepiej z dwóch ... czterech ogniw
typu AAA.
gulacji polegającej na ustawieniu częstotli−
wości pracy multiwibratora z IC2D. Często−
tliwość ta powinna wynosić dokładnie
36kHz. Jeżeli nie posiadamy miernika czę−
stotliwości, to generator możemy dostroić
doświadczalnie, kierując się zachowaniem
urządzeń RTV w pomieszczeniu, w którym
dokonujemy regulacji. Zwieramy wejścia
bramki IC2B do masy i uzyskując w ten spo−
sób stałą emisję sygnału pokręcamy poten−
cjometrem montażowym PR1 tak, aby uzy−
skać zakłócanie sygnału pilotów z możliwie
dużej odległości.
Zmontowany i wyregulowany układ po−
winniśmy przed wykorzystaniem sprawdzić.
Włączamy zasilanie i ustawiamy urządzenie
w pokoju, w który znajduje się sprzęt RTV.
Jeżeli wszystko jest w porządku, to wszyst−
kie piloty znajdujące się w pomieszczeniu
powinny zostać zablokowane.
Montaż i uruchomienie
Na
rysunku 2
została pokazana mozaika
ścieżek płytki obwodu drukowanego wyko−
nanego na laminacie jednostronnym oraz
rozmieszczenie na niej elementów. Montaż
wykonujemy w typowy sposób, rozpoczyna−
jąc od wlutowania w płytkę rezystorów
i kończąc na kondensatorach elektrolitycz−
nych i układzie IC1. I tutaj ważna uwaga:
układ IC1 i dioda nadawcza zostały umie−
szczone na płytce w całkowicie dowolny
sposób, ponieważ nie mogłem w żaden spo−
sób przewidzieć, jaki będzie kształt pomie−
szczenia, w którym urządzenie będzie praco−
wało i jakie będzie tam rozmieszczenie
sprzętu RTV i mebli. Dlatego też przed uży−
ciem zbudowanego układu dobrze byłoby
dokonać wizji lokalnej miejsca przyszłej
zbrodni i w odpowiedni sposób zamocować
układ IC1 i diodę nadawczą, tak aby umożli−
wić im odbieranie i nadawanie sygnału po
odpowiednimi kątami. Ważne jest też, aby
odbiornik IC1 nie reagował na sygnały nada−
wane przez diodę D2, ponieważ w przeciw−
nym wypadku może dojść do wzbudzania się
układu.
Zmontowany układ nie wymaga jakiego−
kolwiek uruchamiania, ale jedynie prostej re−
Zbigniew Raabe
Wykaz elementów
Rezystory
PR1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .miiniiatturowy 100k
Ω
R1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100
Ω
Rys. 2 Płytka drukowana
R2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .3,,3
Ω
R3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10M
Ω
R4,, R5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10k
Ω
Kondensatory
C1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1
µ
C2,, C5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100
µ
F/16V
Rys. 1 Schemat ideowy
C3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100nF
C4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1nF
Półprzewodniki
D1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1N4148
D2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .diioda IRED
IIC1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .TFMS5360
IIC2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4093
T1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .BC557
Komplet podzespołów z płytką jest
dostępny w sieci handlowej AVT jako
kit szkolny AVT−2496
52
Elektronika dla Wszystkich
F
[ Pobierz całość w formacie PDF ]